YEMEKCESİ - Yetki Kanunu Türk Gida Kodeksi Yönetmeligi

Yetki Kanunu Türk Gida Kodeksi Yönetmeligi

Yayimlandigi R.Gazete 10.02.2000-23960

Teblig No 2000/5

Taze Et, Hazirlanmis Et ve Hazirlanmis Et Karisimlari Tebligi

Taze Et, Hazirlanmis Et ve Hazirlanmis Et Karisimlari Tebliginde Degisiklik

Yapilmasi Hakkinda Teblig

Yayimlandigi R.Gazete 17.03.2001-24345

Amaç

Madde l-

teknigine uygun ve hijyenik olarak üretimi, hazirlanmasi, isleme, muhazafa, depolama,

tasima ve pazarlanmasini saglamak üzere ürünün özelliklerini belirlemektir.
Bu Tebligin amaci taze et, hazirlanmis et ve hazirlanmis et karisimlarinin
Kapsam

Madde 2

ürünleri üretiminde kullanilacak olan taze et, hazirlanmis et ve hazirlanmis et

karisimlarini kapsar, endüstriyel amaç için üretilen ve mekanik olarak siyrilmis etleri

kapsamaz.
- Bu Teblig taze et, hazirlanmis et ve hazirlanmis et karisimlari ile et
Hukuki dayanak

Madde 3-

yayimlanan Türk Gida Kodeksi Yönetmeligi’ne göre hazirlanmistir.
Bu Teblig 16/11/1997 tarihli ve 23172 mükerrer sayili Resmi Gazete’de
Tanimlar

Madde 4-
Bu Tebligde geçen;
a) Et;

kaz, ördek, beç tavugu gibi evcil kanatli hayvanlar ile tavsan ve domuzdan elde edilen,

insan tüketimine uygun olan tüm parçalari,
sigir, manda, koyun, keçi gibi büyük ve küçükbas hayvanlar; tavuk, hindi,
b) Etin yenilemeyen kisimlari;

hayvanlardan elde edilen, deri, guddeler, testisler hariç üreme organlari, göz ve göz

kapagi, böbrek hariç üriner organlar, larinks kikirdagi, soluk borusu, kornea dokusu,

kulak, tirnak ve boynuz gibi organlar ; ayrica kanatli hayvanlardan elde edilen bas ,

yemek borusu, kursak, barsaklar ve genital organlar ile sakatatin hazirlanmasinda ortaya

çikan artiklar ve hastalikli sakatatlari,
kanatlilar disinda et taniminda belirtilen
c) Taze et;

modifiye atmosferde ambalajlama ve/veya vakum ambalajlama gibi gerektiginde usulüne

uygun olarak ambalajlanmis etleri,
sogutma disinda baska herhangi bir koruyucu islem görmemis,
d) Dondurulmus et;

etleri,
iç sicakligi -180C veya daha düsük sicakliga düsürülmüs olan
e) Karkas;

yüzüldükten sonra iç organlari bosaltilip bas ve ayaklarindan ayrilarak sogutulduktan

sonra elde edilen gövdesini,
teknigine uygun olarak kesilmis kasaplik hayvanlarin, kani akitilarak
f) Kanatli karkas;

içi bosaltilip bas ve ayaklari kesilmis, yikama ve sogutma islemi görmüs suyu sizdirilmis

bütün halindeki kasaplik kanatli hayvan gövdesini
teknigine uygun olarak kesilmis, kani akitilmis tüyleri yolunmus
g) Sakatat;

karaciger, böbrek, beyin ,dalak, testis, yürek, dil, yemek borusu dis kirmizi kasi eti,

diyafram kasi, iskembe, barsak, paça, dil ve kelle gibi, organ ve organ parçalarini; ayrica

kanatli hayvanlardan elde edilen safra kesesi alinmis karaciger, yürek, bosaltilmis iç zari

çikartilmis taslik ve parçalama sirasinda ortaya çikan kanatli derisini,
kanatlilar disinda et taniminda belirtilen hayvanlardan elde edilen
h) Hazirlanmis taze et ;

elde edilen kiyma, kusbasi, biftek, pirzola, gerdan gibi ürünleri,
karkasin parçalanmasi, dogranmasi, ufaltilmasi sonucu
i) Hazirlanmis et karisimlari;

içinde et ile birlikte diger gida maddeleri, lezzet verici maddeler ve/veya katki maddeleri

olan ve taze etin karakteristik özelliklerinin yok olmasina ve iç hücre yapisinin

degismesine neden olacak derecede islemden geçmeden elde edilen ürünleri,
pismemis köfte, döner, çig köfte, sinitzel vs. gibi
i) Kiyma;

küçük parçalara ayrilan taze etten elde edilen ürünü,
kiyma makinasindan geçirilerek kiyilan veya baska bir yöntemle çok
j) Marinasyon;

lezzet vericiler kullanilarak muamele edilmesini,
etin tuz, bitkisel yag gibi çesitli gida maddeleri ve gerektiginde
k) Lezzet vericiler;

bunlarin özütlerini ,

ifade eder
insan tüketimine uygun baharatlar , aromatik bitkiler veya
Ürün özellikleri

Madde 5-
Bu Teblig kapsamindaki ürünlerin özellikleri asagida verilmistir:
a)

geçtigini ve insan tüketimine uygun oldugunu belirtir saglik damgasini tasimalidir.
Bu Teblig kapsamindaki ürünlerin üretiminde kullanilan etler saglik kontrolünden
b)

kanatli hayvanlar ve tavsandan elde edilen ve insan tüketimine uygun etlerden üretilir.
Bu Teblig kapsamindaki ürünler büyük ve küçükbas hayvanlar , domuz, evcil
c)

sakatat katilamaz. Ancak kanatlilarda parçalama sirasinda ortaya çikan kanatli derisi

teknoloji geregi sadece kendi türünün içinde degerlendirilebilir.
Hazirlanmis et karisimlarinin üretiminde karkas etinden hazirlanan karisimlara
d)

etleri ile evcil kanatli hayvanlarin ve tavsanin taze eti kullanilmalidir. Kiyma üretiminde

kirli ve süpheli kisimlar kullanilmamalidir. Kanatli tasligindan kiyma hazirlanmasi halinde

ürünün adi “Taslik Kiymasi olarak” belirtilmelidir.
Kiyma üretiminde, sadece sigir, koyun, keçi veya domuzdan elde edilen karkas
e)

hazirlanamaz.
Kirpinti etten ve mekanik olarak siyrilmis etten, kemik siyrintilarindan kiyma
f)
Kiymada kemik parçasi bulunamaz.
g)

karisimlari haline islenip sogutma veya derin dondurma isleminin uygulanmasina kadar

geçen süre 1 saati asmadigi taktirde etin iç sicakligi +7

geçmemelidir. Ancak sürenin l saati asmasi durumunda et iç sicakligi +4

kullanilamaz.
Etin üretim alanina gelmesinden taze et ve hazirlanmis et ve hazirlanmis et0C i, ortam sicakligi +12 0C i0C a düsmeden
h)

hijyenik olarak ambalajlanmalidir.
Taze et, hazirlanmis taze et ve hazirlanmis et karisimlari, islenmesini takiben
i)

vakumlu ve kemiksiz et halinde ise kesimden itibaren en fazla 15 gün içerisinde kiymaya

islenmelidir. Kanatlilarda ise bu süre kesimden itibaren en fazla 3 gündür.
Sogutulmus etler karkas halinde ise kesimden itibaren en fazla 6 gün içerisinde,
i)

üzere, kiymalar porsiyonlanip paketlendikten sonra 1 saat içerisinde sogutmaya tabi

tutulmalidir.
Islem geregi iç sicakligin daha fazla düsürülmesi gereken durumlar hariç olmak
j)

+ 2
Kiyma ambalajli olarak mümkün olan en kisa sürede, sogutulmus ise iç sicakligi0C a, derin dondurulmus ise iç sicakligi –180C a düsürülerek tüketime sunulmalidir.
k)
Kiyma sadece bir kez dondurulabilir.
l)
Kiymanin bilesimi EK-1’e uygun olmalidir.
m)

en kisa sürede, kiymadan hazirlanmasi halinde iç sicakligi + 2

hazirlanmasi halinde iç sicakligi +7

sakatattan yapilmasi halinde +3

18
Hazirlanmis taze et ve hazirlanmis et karisimlari ambalajli olarak mümkün olan0C a, taze etten0C’a, kanatli etinden hazirlanmasi halinde +40C’a,0C’a sogutularak veya derin dondurulmus ise iç sicakligi -0C a düsürülerek satisa sunulmalidir.
n)

raf ömrü 18 ayi geçmeyecek sekilde tüketime sunulmalidir. Dondurulmus etten

hazirlanan et karisimlari tekrar dondurulamaz .
Hazirlanmis taze et ve hazirlanmis et karisimlari sadece bir kez dondurulmali ve
Katki maddeleri

Madde 6-

Türk Gida Kodeksi Yönetmeligi’nin 2 nci bölümüne uygun olmalidir.
Hazirlanmis et karisimlarinda kullanilan katki maddelerine ait degerler
a)
Kiymalarda katki maddeleri kullanilamaz.
Bulasanlar

Madde 7-

bulasanlarin miktari Türk Gida Kodeksi Yönetmeligi’nin 4 üncü bölümünde verilen

degerlere uygun olmalidir.
Taze et, hazirlanmis taze et ve hazirlanmis et karisimlarinda
Pestisit kalintilari

Madde 8-

miktari Türk Gida Kodeksi Yönetmeligi’nin 5 inci bölümünde verilen degerlere uygun

olmalidir
Taze et, hazirlanmis taze et ve hazirlanmis et karisimlarinda pestisitlerin
Veteriner ilaç kalinti düzeyleri

Madde 9-

ilaçlari tolerans düzeyleri Türk Gida Kodeksi Yönetmeliginin 6 nci bölümünde verilen

degerlere uygun olmalidir.
Taze et, hazirlanmis taze et ve hazirlanmis et karisimlarinda veteriner
Hijyen

Madde 10-
Türk Gida Kodeksi Yönetmeligi’nin 7 nci bölümüne ilave olarak;
a)
Hazirlanmis taze etlerin mikrobiyolojik kriterleri EK-2’ye uygun olmalidir.
b)
Hazirlanmis et karisimlarinin mikrobiyolojik kriterleri EK-3’e uygun olmalidir.
c)

uygulanmasi halinde, bu islem 6 Kasim 1999 tarih ve 23868 sayili Resmi Gazete’de

yayimlanan Gida Isinlama Yönetmeligi’nde belirtilen degerlere uygun olmalidir.
Bu Teblig kapsamindaki ürünlere iyonize radyasyon veya ultraviyole islemi
Ambalajlama ve etiketleme- isaretleme

Madde 11-

isaretlenmesi ile ilgili kurallar asagidaki gibidir:
Hazirlanmis taze et ve hazirlanmis et karisimlarinin ambalajlanmasi ve
a)

Türk Gida Kodeksi Yönetmeligi’nin 9 uncu bölümüne uygun ambalaj materyalleri

kullanilmalidir.
Taze et, hazirlanmis taze et ve hazirlanmis et karisimlarinin ambalajlanmasinda
b)

- Taze et, hazirlanmis taze et ve hazirlanmis et karisimlarinin elde edildigi tür;

hazirlanmis et karisimlarinda karisim söz konusu ise her türün % si,

- Kiyma ve kiymadan hazirlanmis et karisimlarinda “Yag en çok %.........” ve

“kolajen/et proteini orani en çok ...........” ibaresi bulunmalidir.

- Direkt tüketiciye sunulmayan ürünlerde Türk Gida Kodeksi Yönetmeliginde yer

alan hükme ilave olarak üretim tarihinin de ambalaj üzerinde bulunmasi zorunludur.
Etikette, Türk Gida Kodeksi Yönetmeligi’nin 9 uncu bölümüne ek olarak;
Tasima ve depolama

Madde 12-
Türk Gida Kodeksi Yönetmeligi’nin 10 uncu bölümüne ilave olarak;
a)

sözkonusu etin depolama süresi kesimden sonra sigir etinde 18 ay’i; koyun ve keçi etinde

12 ay’i; kanatli, domuz ve diger etlerde 6 ay’i geçmemelidir.
Hazirlanmis et karisimlarinda derin dondurulmus et kullanilmasi halinde
b)

maddesinin i ve l bendlerine uygun sicakliklarda depolanmalidir.
Taze et, hazirlanmis taze et ve hazirlanmis et karisimlarinin bu Teblig’in 5 inci
Numune alma ve analiz metodlari

Madde l3-

hattindan ve muhafaza deposundan numune alinmasinda Türk Gida Kodeksi

Yönetmeligi’nin 11inci bölümündeki kurallara uyulmalidir. Numune, uluslararasi kabul

görmüs metodlarla analiz edilmelidir.
Taze et, hazirlanmis taze et ve hazirlanmis et karisimlarinin üretim
Tescil ve denetim

Madde 14-

satan isyerleri; tescil, izin, ithalat islemleri, kontrol ve denetim sirasinda bu Teblig

hükümlerine uymak zorundadir. Bu hükümlere uymayan isyerleri hakkinda 24/6/1995

tarihli ve 560 sayili Gidalarin Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde

Kararname hükümlerine göre yasal islem yapilir.
Taze et, hazirlanmis taze et ve hazirlanmis et karisimlarini üreten ve
Denetim

Madde 15-

Hükmünde Kararnameye göre Tarim ve Köyisleri Bakanligi ve Saglik Bakanliginca

denetlenir.
Bu Teblige ait hükümler; 24/6/1995 tarihli ve 560 sayili Kanun
Yürürlükten kaldirilan mevzuat

Madde 16-

yayimlanan TS 208 Barsak Standardi mecburI uygulamadan kaldirilmistir.
Bu Tebligle; 20/04/1966 tarihli ve 12279 sayili Resmi Gazete’de
Geçici madde 1-

ürünleri üreten ve satan isyerleri yayimi tarihinden itibaren 1 yil içinde bu Teblig

hükümlerine uymak zorundadir. Bu süre içinde gerekli düzenlemeleri yapmayan isyerleri

ve satis yerlerinin faaliyetlerine izin verilmez. Bu isyerleri hakkinda 24/6/1995 tarihli ve

560 sayili Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre yasal islem yapilir.
Halen faaliyet gösteren ve bu Teblig kapsaminda yer alan
Yürürlük

Madde 17-
Bu Teblig yayimi tarihinde yürürlüge girer.
Yürütme

Madde 18

yürütür.
- Bu Teblig hükümlerini Tarim ve Köyisleri Bakani ile Saglik Bakani
EK-1

KIYMANIN BILESIMI

Yag Yüzdesi Kolajen/Et Protein Orani

Yagsiz kiyma < % 7 < 12

Orta yagli kiyma < % 20 < 15

Yagli kiyma < % 25 < 15

Çok yagli kiyma < % 35 < 18

EK-2

HAZIRLANMIS TAZE ETLER IÇIN MIKROBIYOLOJIK KRITERLER

m M*

Aerobik mezofil bakteri (cfu/g) n=5 c=2 5xl0
5 5xl06
Escherichia coli (cfu/g) n= 5 c=2 50 5xl0
2
Escherichia coli O.157 h

Staphylococcus aureus (cfu/g) n=5 c=2 l0
7 (cfu/g) n= 5 c=0 Bulunmamali2 5x103
Salmonella (cfu/g) n=5 c=0 25 g'da bulunmamali

n:
Deney numunesi sayisi
c:

deney numunesi sayisi
m ile M arasindaki sayida mikroorganizma ihtiva eden kabul edilebilir en fazla
m:

fazla mikroorganizma sayisi
(n-c) sayidaki deney numunesinin 1 graminda bulunabilecek kabul edilebilir en
M:

mikroorganizma sayisi
c sayidaki deney numunesinin 1 graminda bulanabilecek kabul edilebilir en fazla
*

alinir.
Tabloda verilen deger kati besiyeri için olup, sivi besiyerinde bu deger 30M olarak
EK-3

HAZIRLANMIS ET KARISIMLARI IÇIN MIKROBIYOLOJIK KRITERLER

m M*

Escherichia coli (cfu/g) n= 5 c=2 5xl0
2 5x103
Escherichia coli O.157 h

Staphylococcus aureus (cfu/g) n=5 c=1 5xl0
7 (cfu/g) n= 5 c=0 Bulunmamali2 5x103
Salmonella (cfu/g) n=5 c=0 25 g'da bulunmamali

n: Deney numunesi sayisi

c: m ile M arasindaki sayida mikroorganizma ihtiva eden kabul edilebilir en fazla

deney numunesi sayisi

m: (n-c) sayidaki deney numunesinin 1 graminda bulunabilecek kabul edilebilir en

fazla mikroorganizma sayisi

M: c sayidaki deney numunesinin 1 graminda bulanabilecek kabul edilebilir en fazla

mikroorganizma sayisi

*Tabloda verilen deger kati besiyeri için olup, sivi besiyerinde bu deger 30M olarak

alinir.

Resmi Gazete: 17.03.2001-24345

TAZE ET, HAZIRLANMIS ET VE HAZIRLANMIS ET KARISIMLARI

TEBLIGINDE DEGISIKLIK YAPILMASI HAKKINDA TEBLIG

(Teblig No: 2001/7)

Madde 1-

Gida Kodeksi Taze Et, Hazirlanmis Et ve Hazirlanmis Et Karisimlari Tebliginde yer alan

EK-2 ve EK-3 asagidaki sekilde degistirilmistir.
10/02/2000 tarihli ve 23960 sayili Resmi Gazete’de yayimlanan Türk
EK-2

HAZIRLANMIS TAZE ETLER – HAZIRLANMIS DONDURULMUS ETLER IÇIN

MIKROBIYOLOJIK KRITERLER

n C m M

Aerobik mezofilik bakteri (kob/g) 5 2 5 X 10
5 5 X 106
Escherichia coli (kob/g) 5 2 5 X 10
1 1 X 102
Escherichia coli O157:H7 (kob/g) 5 0 Bulunmamali

Staphylococcus aureus (kob/g) 5 2 1 X 10
2 5 X 103
Salmonella (kob) 5 0 25 g’da bulunmamali

EK-3

HAZIRLANMIS TAZE ET KARISIMLARI – HAZIRLANMIS DONDURULMUS ET

KARISIMLAR IÇIN MIKROBIYOLOJIK KRITERLER

n C m M

Escherichia coli (kob/g) 5 2 1 X 10
2 1 X 103
Escherichia coli O157:H7 (kob/g) 5 0 Bulunmamali

Staphylococcus aureus (kob/g) 5 2 5 X 10
2 5 X 103
Salmonella (kob) 5 0 25 g’da bulunmamali

n: deney numune sayisi

c: m ile M arasindaki sayida mikroorganizma ihtiva eden kabul edilebilir en fazla

deney numune sayisini

m: (n-c) sayidaki deney numunesinin 1 graminda bulunabilecek kabul edilebilir en

fazla mikroorganizma sayisi

M: c sayidaki deney numunesinin 1 graminda bulunabilecek kabul edilebilir en fazla

mikroorganizma sayisi

Geçici Madde 1-

ürünleri üreten ve satan isyerleri 1 yil içinde bu Teblig hükümlerine uymak zorundadir.
Halen faaliyet gösteren ve bu Teblig kapsaminda yer alan
Yürürlük

Madde 2 -
Bu Teblig yayim tarihinde yürürlüge girer.
Yürütme

Madde 3 -
Bu Tebligi, Tarim ve Köyisleri Bakani ve Saglik Bakani yürütürYeni sayfanın içeriği